No
pasado mes de agosto
cumpríronse
120 anos
do
nacemento
de Alfred Hitchcock, director de cine británico nacionalizado
estadounidense
que,
sen dúbida algunha, foi un
dos maiores
xenios
na historia do
cine, autor de películas para a eternidade,
considerado como o
grande
mestre
do
suspense e
aínda
plenamente vixente
como influenza
dos máis
brillantes autores modernos do
xénero.
 |
| Alfred Hichcock achegándose a unhas gaivotas durante a rodaxe de Os paxaros |
Nado
en Leytonstone (Londres) o 13 de agosto de 1899 no
seo dunha
familia de orixe católica irlandesa humilde, Alfred
estudaría
en colexios católicos de Londres ata que tivo que deixar a
súa formación
para poñerse a traballar. A
partir de 1920 empezaría a gañarse o pan facendo rótulos para
varios filmes e, en 1923, daría os primeiros pasos da súa carreira
cinematográfica como axudante de dirección. No ano 1925 dirixe a
súa primeira película, The
Pleasure Garden,
que resultou un fracaso comercial, o mesmo que a seguinte, The
Mountain Eagle.
Ao
ano seguinte, en 1926, Hitchcock casa
con Alma Reville, a quen coñecera
traballando nas súas primeiras películas e que sería a súa man
dereita ata
a fin
dos seus días. Meses
despois de casar, xa en 1927, acadaría un grande éxito de crítica
e público con The
Lodger: A Story of the London Fog, o
seu primeiro filme de suspense.
En
1929 dirixiría o primeiro filme sonoro británico, Blackmail,
e posteriormente, antes de
dar o gran salto a Hollywood convencido polo productor David O.
Selznick (con quen asinara un contrato por cinco películas e 800.000
dólares), deixaría The
Man Who Knew Too Much (1934) e
The 39 Steps (1935), dous dos mellores thrillers británicos
da historia, con elementos tan recurrentes do seu cine como a
espionaxe e a confusión de identidades.
Coa
súa marcha a Estados Unidos veríase ao Hitchcock máis brillante,
un Hitchcock que non puido comezar esa nova andaina con mellor pé
que cun clásico en toda regra como Rebecca (1940), unha
película producida por David O'Selznik, que naquel momento estaba en
alza co rotundo éxito de Foise co vento (1939), e
protagonizada por Laurence Olivier e Joan Fontaine, película que
obtería once candidaturas aos Óscar.
Mais
o certo é que os egos de produtor e director chocaron e Hitchcock
buscaríase
a vida fóra dos
estudios Selznick International Pictures, pasando
posteriormente
por Metro-Goldwyn-Mayer,
Warner Brothers, Universal… compañías
coas que dirixíría
as súas películas máis celebradas da etapa americana, entre
elas A
ventá indiscreta (1954),
Vértixe
(1958),
Coa
morte nos talóns
(1959),
Psicose
(1960), ou Os
paxaros (1963),
filme
do que falamos a continuación.
 |
| Póster do filme The Birds |
Os
paxaros
(en inglés:
The
Birds)
é unha
longametraxe
estadounidense
dirixida
e producida
en
1963
por
Alfred
Hitchcok que está
vagamente baseada
na novela
de 1952 do
mesmo nome da
escritora británica
Daphne
du Maurier.
A historia céntrase nunha serie de sucesos violentos e inexplicables
relacionados con ataques de paxaros en Bodega
Bay, California.
O filme conta con Rod
Taylor e Tippi Hedren nos
papeis principais, e con Jessica
Tandy, Susanne Pleshette e Veronica Cartwright
nos secundarios. O guión é obra de Evan
Hunter,
a quen Hitchcock encargou desenvolver novas personaxes e unha trama
máis elaborada pero mantendo o título e concepto dos ataques de
paxaros
sen explicación.
Chegados
a este punto seguro que vos preguntades cal é a relación de Alfred
Hitchcock con Barrañán e o porqué do título desta
crónica
que publicamos hoxe nesta modesta bitácora. Pois mirade, hai unha
lenda urbana que conta que
o lendario director buscou
localizacións
para a
longametraxe da que estamos a falar, Os
paxaros (The
Birds),
nesta parte
do litoral de Arteixo. Se cadra, se
na realidade estivo aquí,
tivo algo que ver no asunto Manolo Sánchez, coruñés do barrio dos
Castros que
non vivía lonxe do domicilio de Hitchcok e
de quen xa vos teño falado nalgunha ocasión (enlace) por
que, naqueles anos sesenta, Manolo era o
chofer de Richard Nixon.
Imaxinade
por un momento a escena:
conversa
de Hitchcok con Nixón, no domicilio do futuro presidente dos
Estados Unidos,
e o director coméntalle ao
anfitrión
que anda a procura de localizacións para unha futura longametraxe
que vai producir e dirixir.
-“Necesito
un gran areal para
gravar varias secuencias”;
di
Hitchcok.
Manolo,
a parte de chofer persoa de confianza de Nixon, escoita ao director e
intervén na conversa:
-“Señor
Alfredo: eu
sei
dun gran
areal que lle pode ir como anel ao dedo para
o que vostede precisa! Mire,
viaxe
vostede
á
miña
terra, vaia
vostede a A Coruña e alí, moi preto, en Arteixo, ten
que ver o
areal de Barrañán!
Como
a imaxinación non ten cancelas, Hitchcok puido ter aquela conversa
con Manolo Sánchez, o coruñes que tantos anos estivera ao servizo
de Richard Nixon, e se cadra o director británico aceptou a súa
proposta e viaxou ata o noso concello para ver o areal de Barrañán,
por aqueles días frecuentado polos carros de bois dos labregos da
comarca que carrexaban area para as súas leiras e, tamén, por
camións que transportaban area para a construción do dique de San
Diego, na Coruña.
 |
| Areal de Barrañan |
Se
Hitchcock estivo ou non en Barrañán será sempre unha verdadeira
incógnita, un feito convertido xa en lenda que se repetiu como
verídica en ducias de ocasións. Mais
ata
o de agora,
despois de varias entrevistas coa
veciñanza da contorna, sinto
dicirvos que non soubemos de ninguén que coñecera ao popular
director cinematográfico, nin de ninguén que o vira e, ademais,
tampouco quedou rastro do seu probable paso por
A Corula e por
Arteixo nas hemerotecas da época.
Como
di Jesús Fraga no seu artigo “El
Barrañán que conoció Hitchock”,
publicado en La
Voz de Galicia
o 26 de xullo do 2003… “los
pájaros en Barrañán es el clásico relato de leyenda urbana, o,
como se decía antes con un punto de política incorrección, un
cuento chino”.
Postos
a soñar, tamén é interesante a reflexión que realiza Carlos G.
Reigosa no seu artigo “Viaxeiros
de sona”,
publicado o 15 de febreiro de 2019 en La
Voz de Galicia,
artigo
onde Reigosa
nos conta o seguinte:
Xa
sei que non hai ningunha proba de que Alfred Hitchcock estivese na
praia arteixá de Barrañán tratando de localizar espazos para a súa
película Os
paxaros.
De feito, sei que non estivo e, non obstante, viaxei alí en tres
ocasións para fotografar os arredores que máis me facían relembrar
algunhas imaxes do exitoso filme. Non atopei nada novo, xaora. E digo
«xaora» sen querer, porque na miña experiencia xornalística
moitas cousas aparentemente desmentidas pola realidade resultaron
logo confirmadas por novos datos que viron a luz. Unha delas foi a
presenza de Gabriel García Márquez en Galicia, no intento de atopar
as súas propias raíces nas dos seus devanceiros galegos.
Tamén
se dicía que Orson Welles non se achegara nunca por Galicia… mais
un día atopei en Madrid un guión gótico que se titulaba Blind
Window (traducido
aquí como Ventá
cegada),
que el ía rodar preto de Santiago de Compostela. Souben tamén
daquela dunha versión de Divinas
Palabras
de Valle-Inclán que Welles ía dirixir, protagonizada por Rita
Hayworth, Terence Stamp, Fernando Rey, Ornella Mutti e Oja Kodar, e
que por desgraza quedou en nada. E descubrín, así mesmo, unhas
imaxes do propio director percorrendo a granítica Compostela na
busca de exteriores, cunha cámara na man.
O
xornalista galego Antonio D. Olano, amigo de homes de talento como
Picasso e Dalí, tiña por certo que Orson Welles estivera en
Pontevedra, nunha corrida de touros literalmente celebrada baixo
paraugas. Chegara alí desde Madrid no avión cargueiro que cada
verán alugaba Luis Miguel Dominguín, e seica Welles paseara gustoso
pola cidade (...)
Así
que, amigos e amigas… quen sabe? Se cadra nalgún momento damos con
alguén que confirme a estadía de Hitchcok en Arteixo ou, por outra
banda, atopamos algunha información que desmonte para sempre esta
teoría. Como as lendas, lendas son, nós, mentres tanto, seguimos
soñando coa posibilidade de que os paxaros de Bodega
Bay, en California,
poideron ser os paxaros de
Barrañán, en Arteixo. Por
certo, no ano
2016, o
filme
Os paxaros (The
Birds)
foi declarado "cultural, histórico ou esteticamente
significativo" pola Biblioteca
do Congreso dos Estados Unidos
e foi escollido para a súa preservación polo National
Film Registry.
 |
| Areal de Barrañán |
Xa
para concluír, apuntar que, a parte do seu grande éxito como
director, o noso protagonista, tamén conduciría o programa para a
televisión chamado Alfred Hitchcock Presenta..., onde
presentaba curtametraxes de suspense co seu habitual sentido do humor
macabro que tanta fama lle deu. Coa súa peculiar imaxe, Hitchcock
foi o primeiro "director estrela" da historia do cine ata o
punto de eclipsar aos actores e actrices dos seus traballos nos
carteis promocionais, cousa que nunca antes sucedera. Finou no barrio
californiano de Bel Air (Los Ángeles) o 29 de abril de 1980 tras
dirixir máis de cincuenta películas ao longo de seis décadas.
Recoñecido
a miúdo como o mellor cineasta británico, apareceu primeiro de unha
enquisa realizada entre os críticos de cine en 2007 polo xornal The
Daily Telegraph. O diario definiuno así: “Indubidablemente
o máis grande cineasta nado nestas
illas, Hitchcock fixo máis
que calquera outro director para dar
forma ao cine moderno, que sería
completamente diferente sen él”. A revista
MovieMaker describiuno como o director máis influente de
todos os tempos sendo amplamente considerado como un dos artistas más
importantes do sétimo arte.
FONTES:
-
FRAGA, JESÚS. El
Barrañán que conoció Hitchock.
La Voz de Galicia, 26-07-2003.
-
G. REIGOSA,
CARLOS. Viaxeiros
de sona. La
Voz de Galicia, 15-02-2019.
Ningún comentario:
Publicar un comentario