A FOLGA DA AFE DE 1984 E O DEBUT DO ARTEIXÁN JUANITO VARELA EN 2ª DIVISIÓN

     O día 4 de marzo de 1979 os futbolistas profesionais da Liga protagonizaban a primera folga xeral da súa historia, unha folga de "botas caídas” que deixaría unha fin de semana sen campionato e que cambiaría por primeira vez as condicións laborais do fútbol español. A AFE, Asociación de Futbolistas Profesionais, convocaría con posterioridade catro folgas máis en demanda dos seus dereitos: 1981, 1982, 1984 e 2011.

     A promovida en 1984 tivera lugar durante as xornadas do día 9 de setembro, que os clubes disputaran con xogadores non profesionais, e do día 16 do mesmo mes, na que non houbera fútbol despois de que Maxistratura de Traballo prohibira a aliñación de estos. O 18 de setembro, o sindicato de futbolistas poñía fin á folga logo de que os equipos aceptaran as súas peticións, entre elas o cobro de débedas e a participación dos xogadores nas negociacións sobre dereitos de televisión.

     Así pois, aquel 9 de setembro de 1984 os clubes de Primeira e Segunda División tiveron que disputar os seus compromisos ligueiros correspondentes á segunda xornada do campionato aliñando a xogadores xuvenís e amateurs. No caso do R.C Deportivo, que xogaba o seu partido en Riazor contra un Tenerife reforzado con dous profesionais, a solución para sacar as castañas do lume por mor da folga fóra saltar ao céspede cos rapaces do Fabril que naquela hora adestraba Luis Rodriguez Vaz, uns fabrilistas que ao mesmo tempo que debutaban oficialmente en Segunda División serían quen de empatar 2-2 contra o cadro tinerfeño co seguinte once titular: Joaquín; Chechu, Henry, Suso, Juanito; Ramón, Fisquelas, Pozas (Chema 57´), Andrés; Castreje (Fachal 87´) e Pupi. Pois ben, un daqueles futbolistas do filial deportivista é o protagonista desta historia. Estamos a falar do arteixán Juan Manuel Varela, Juanito.

Juanito (www.dbfutbol.com)

      Fillo de Carmen Añón Pardo e de Manuel Varela Sánchez, antigo futbolista daquel Juvenil adestrado por Rodrigo García Vizoso que chegaría a xogar en Segunda nos anos 50, Juan Manuel nace un 13 de outubro de 1964 en Arteixo, localidade na que pasaría a súa infancia e na que tamén virían ao mundo seus irmáns Sonia e Fernando. Os primeiros pasos do rapaz arteixán detrás dun balón virían da man duns amigos que habitualmente xogaban ao fútbol no campo do Igrexario de Morás, lugar de nacemento de súa nai Carmen que a familia frecuentaba habitualmente durante boa parte das fins de semana. Alí, en Morás, Juanito pasaría moitas horas da súa infancia pegado a unha pelota ata que o descubre, con tan só 12 anos, un cazatalentos do Ural C.F. que presenta uns informes á directiva presidida naquela altura por Augusto César Lendoiro recomendando a súa fichaxe. Aí empezaría todo, xa que Juan Manuel acabaría asinando neste equipo herculino co que chegaría a gañar todos os títulos posibles na categoría infantil e tamén na xuvenil.

     Sendo aínda xuvenil, Juanito daría o salto ao Español de Santa Lucía, equipo co que acadaría os campionatos da Liga de Afeccionados da Capital durante catro anos consecutivos compartindo vestiario con xogadores da talla dos Chicho, Portela, Álvaro Bolecho, Carou, Mosquera, Álvaro, Patiño e un longo etcétera de futbolistas de gran trascendencia cos que o rapaz de Arteixo iría medrando e adquirindo experiencia ao seu carón.

     Grazas aos extraordinarios resultados e ao seu bo facer no Español, onde se convertiría nunha peza codiciada para varios equipos de superior categoría, o arteixán recibe a chamada da selección galega sub-18 adestrada polo ex xogador do Deportivo e do Valencia Manuel Ríos Quintanilla, Manolete, feito que supoñía o colofón da súa carreira deportiva xuvenil. Coa selección galega, Juanito proclamaríase campión de España sub-18 no ano 1983 despois de vencer na final á selección valenciana por 3-2.

     A partir de aquí, ao noso futbolista empezaríanlle a chegar ofertas de clubes de Primeira e Segunda División mais, despois dun tempo desfollando a margarida por cal deles decidirse, Juan Manuel acabaría aceptando a do Celta de Vigo, fichaxe do que se facía eco La Voz de Galicia na súa edición do 1 de setembro de 1983 informando que...”Juanito, defensa del Español de Santa Lucía, fichó por el Celta, que lo pondrá a jugar en el Gran Peña. Juanito tiene 19 años y venía destacando en el Español, club que no firmó el convenio con el Deportivo”. Mais a estadía no filial celeste, adestrado naquela hora por Félix Carnero, non sería moi positiva, feito que daría paso a súa fichaxe na tempada seguinte, a 84/85, no Deportivo para xogar en Terceira División co Fabril. 
     

Formación do Deportivo na 2ª xornada de Liga da tempada 84/85. Enriba, de esquerda a dereita: Andrés, Henry, Pupi, Juanito, Joaquín e Castreje. Abaixo: Chechu, Suso, Pozas, Ramón e Fisquelas (El Ideal Gallego, 11 de setembro de 1984)

      Juanito debuta co filial deportivista nesa categoría o 2 de setembro de 1984 en Riazor contra o Lugo, partido que remataría cun resultado de 2-2, curiosamente o mesmo que se repetiría no mesmo escenario unha semana despois contra o Tenerife, cando os rapaces do Fabril debutaban en Segunda División co Deportivo grazas á famosa folga promovida pola AFE, o sindicato dos futbolistas profesionais. Naquel debut na categoría de prata do fútbol español, o xornal El Ideal Gallego publicaba na súa sección “Cómo actuaron” a seguinte crítica sobre Juanito: ”Impecable toda la tarde, adelantándose siempre a las acciones del delantero centro visitante (Milardovic), pese a que éste marcara los dos goles de su equipo. Quizá el segundo pudo estar más encima de él, pero en conjunto realizó un esplendido partido”. Na mesma liña, nun artigo de opinión de Dagoberto Moll titulado “El fútbol se llamó Castreje”, publicado no mesmo xornal dous días despois do partido contra o Tenerife, Moll escribía que...”En mi opinión hubo otro jugador que brilló con luz propia, el número “4” fabrilista, Juanito. Se enfrentó al jugador más experimentado. Soberbio marcaje al yugoslavo; recio, magnífico anticipo, salto de cabeza perfecto, no achicándose ante el oficio y la experiencia de Milardovic, anulándolo casi totalmente. Los dos goles del yugoslavo fueron a balón parado”.

     Tralo remate da folga as augas volverían ao seu cauce naquela tempada 84/85, na que Juanito alternaría durante o resto da campaña as súas actuacións no Fabril en Terceira coa presenza habitual nos adestramentos do primeiro equipo dirixido por Arsenio Iglesias. O futbolista de Arteixo continuaría xogando co filial deportivista en Terceira División durante o exercicio 1985/86, que foi a etapa na que o técnico vasco Chuchi Aranguren estivera ao frente do banquillo herculino, un Aranguren que contaría con Juanito para disputarar varios partidos amigables da pretempada e tamén, ao longo da competición ligueira, levaríao concentrado varias veces co primeiro equipo. 
 

     Coa chegada de Eusebio Ríos ao banco do R.C. Deportivo na tempada 86/87, Juanito convertiríase nun dos descartes do novo técnico deportivista sendo, nesa altura, cando recibe unha boa oferta da zona do Levante para fichar no Algemesí C.F., equipo de Terceira División con aspiracións de ascenso no que o arteixán xogaría catro tempadas, ata a 1989/90, que foi cando o noso protagonista, despois de sufrir varias lesións graves de xeonllo, decidiu colgar as botas con tan só 26 anos e principiar unha nova actividade profesional en Valencia. 

     Na actualidade, despois de case tres décadas retirado dos terreos de xogo, Juanito aínda sinte morriña daqueles tempos nos que defendía as cores branquiazuis, tempos dos que fala de cando en vez con outros futbolistas con pasado deportivista como Voro ou Djukic, integrantes do SuperDepor dos 90 que, ao igual que o arteixán, tamén residen actualmente na comunidade valenciana.

Xuntanza nun hotel de Valencia de varios ex futbolistas do Deportivo. De esquerda a dereita: Juanito, Alepuz, Albiol, Pachi Dopico, Juanma, Voro, Djukic e Camuel (Depor Sport, 13 de febreiro do 2005)