O espazo que hoxe ocupa o aparcadoiro da praia de Alba, no Rañal, agocha os vestixios da antiga fábrica de conservas A. & J. Salgueiro,
unha das primeiras industrias en instalarse na zona e que hai xa case
tres décadas que pechou. Foi a finais da década dos sesenta cando os
irmáns Andrés e José Salgueiro solicitaron permiso de obra coa
finalidade, según contan os maiores do Rañal, de levantar un hotel nun
entorno inigualable, a carón das praias de Alba e Sabón e do piñeiral do
monte de San Tirso. Mais este establecemento nunca chegaría a ser
construído e, no seu lugar, edificaríase a fábrica de conservas que,
durante varios anos, foi unha das principais fontes de emprego para as
mulleres de Arteixo e os seus arredores, entre elas miña nai, Melucha,
que se gañaba o pan como encargada e tamén era representante sindical da
U.X.T.
 |
| Imaxe dos anos 90 da conserveira |
Lembro
que tamén había traballadoras de Loureda, Oseiro, Rañobre, Figueiroa,
Chamín, Baldaio, Laracha...e ata había un matrimonio da Agualada de
Coristanco que vivían de aluguer nunha casa da aldea, cerca do Bar Chucho.
Algunhas destas empregadas acabarían casando con veciños do Rañal que,
naquela hora, a gran maioría deles traballaban na fábrica das
tónicas...si, si, nesa que ninguén sabía escribir o seu nome mais que
todo o mundo pronunciaba "Sueps". Moitos destes homes eran albaneis que
atoparan traballo na edificación na nave da Schweppes e, unha vez
rematada a obra, quedaron a traballar alí como empregados da empresa ata
o seu peche, no 2009.
A
unha en punto soaba tódos os días a sirena da conserveira. Era a hora do
descanso para xantar. As empregadas do Rañal ían comer ás súas casas e
as que non residían na aldea, nos días de bo tempo xantaban ou ben á
sombra dos piñeiros do Monte de Manolito, ou ben a carón do río Bolaños,
o río que desemboca na praia de Alba, areal que aparecía nas latas de
conservas da A.&J. Salgueiro S.L.
 |
| Traballadoras da conserveira comendo a carón do río |
 |
| Imaxe dos primeiros anos 70 traballando na conserveira |
A
conserveira do Rañal tamén era coñecida polo cheiro que desprendía e os
seus verquidos ao mar, verquidos dos que se fixera eco un medio de
prensa nacional. O xornal ABC, na súa edición do 9 de agosto de 1973, en alusión ao aumento da contaminación na costa española, relataba:
"Quien
esto escribe fue testigo de lo que se ha hecho con una playa de Sabón,
en Arteijo, de arena finísima y aguas transparentes. Una fábrica de
pescados ha llevado sus vertederos hasta el mismo borde del arenal y el
olor es tan nauseabundo que incluso un pinar sito a centenares de metros
ha quedado visto para sentencia".
Así pois, a fábrica de Salgueiro
era un reflexo do que era o medio ambiente naqueles anos, nos que a
norma xeral era que algunhas fábricas usaran a costa de Arteixo como
vertedoiro mentres a administración miraba para outro lado. A
conserveira do Rañal foi un exemplo disto e, aínda hoxe, cando os
temporais do inverno levan metros e máis metros de area das dunas da
praia de Alba, quedan ao descuberto as tuberías que levaban os restos do
peixe das conservas directamente ao mar.
 |
| Tubería da conserveira do Rañal no areal de Alba |
Os problemas medioambientais aparecían en escena, problemas que se
agravarían posteriormente ao ir aumentando o número de empresas no
Polígono de Sabón. A día de hoxe, parte das rochas da Pedra do Aguillón e
do Paiolo, é dicir, na desembocadura do Bolaños, aínda presentan un
tono alaranxado, consecuencia dos verquidos incontrolados que durante
moitos anos sufriu esta parte do litoral arteixán. Seguro que moitas e
moitos de vós, especialmente @s que tedes máis de corenta abriles
lembrades aqueles dous ou tres días á semana no que o mar non era
azul...nin verde...non...era laranxa!
A
fábrica de conservas dos irmáns Andrés e José Salgueiro pecharía a
finais dos anos oitenta e sería derrubada cando se iniciou a construción
do paseo marítimo, mais a familia Salgueiro seguiría vinculada a
Arteixo varios anos máis xa que unha filla de Andrés, da cal sinto non
lembrar o seu nome, impartiría clases no instituto Manuel Murguía.
 |
| A conserveira pouco antes de ser derrubada |
Ningún comentario:
Publicar un comentario