venres, 9 de xuño de 2017

A BALEA QUE VAROU EN BARRAÑÁN EN 1957

      Hoxe vou a falarvos dunha balea que varou en Barrañán en 1957 e da que o veciño de Sorrizo, Anselmo Pardo, garda no seu domicilio un óso de máis de dous metros..."a balea penso que debía ter máis de vinte metros de lonxitude e varara xa medio apodrecida, nas Pedras do Esteiro. Eu daquela vivía en Chamín coa miña nai e meus irmáns, aínda era solteiro e xa estaba libre de quintas. Lembro que durante dous días uns operarios despezaron a carne, e que despois a transportaron en camións ata un curtidoiro, que seica había en Sofán. Durante eses días, por Barrañán, Chamín e Santaia ninguén paraba co cheirume. Era unha cousa nauseabunda. Mais aínda así, achegárase moita xente ata o areal para ver a balea. Algúns veciños, ao irse desfacendo pola parte da cauda, apañaron ósos das vértebras, para utilizalos como asentos. Eu apañei un, da parte dianteira, duns tres metros que aínda tiña algunha carne. Cando cheguei con el á casa, miña nai case me bota dela por causa do cheiro", lembrábame Anselmo nunha conversa mantida con el, en abril de 2012 cando estaba preparando o libro O mar de Arteixo e os seus naufraxios.

 El Ideal Gallego, 19.11.1957
        No sábado 16 de novembro de 1957, cando todo o mundo falaba da morte da cadela "Laika", pola falta de osíxeno na súa viaxe espacial a bordo do "Sputnik", El Ideal Gallego recollía nas sús páxinas, a información da balea varada en Barrañán e advertía que tiña espetados dous arpóns, que foran lanzados por un barco estranxeiro. Mesmo na semana antes, no domingo 10, o xornal coruñés daba información da mesma balea, publicando na súa páxina dedicada ao porto, a seguinte información:

AVISO A NAVEGANTES
A 250 grados del Cabo Prior y a seis millas, se encuentran restos de ballena. Se comunica por si algún pesquero los quiere recoger.

     El Ideal Gallego tamén informaba no sábado, día 16,  que ... " para evitar su total descomposición, será quemada con gasolina", mais o persoal da Comandancia e algúns veciños, que axudaron levando leña ata a praia, non foron quen de queimala. Segundo Anselmo Pardo, "houbo persoas que pagaron por enterrala, pois o cheiro seguía sendo insoportable". Pardo, cunha retranca fóra do común, faloume da utilidade que lle dera ao óso que extraera da balea: "cando cheguei con el á casa e despois de que miña nai me quixese botar dela polo cheiro, eu díxenlle que o óso había de ser a miña herdanza, e que para onde eu fose, había de ir comigo. Cando me fun da casa, ao casar en Sorrizo, díxome que non me esquecese de levar a miña herdanza. Mais antes disto, diante da casa da miña nai fixéramos un alpendre, e utilizáramos este óso como pilar para termar dunha viga. Ao meu irmán e a min, non me digas o por qué, mais ocorreunos plantar unha verza dentro del...e Meu Deus!, como medraba!. Anos máis tarde, co alargamento da estrada de Caión, tivemos que retirar o alpendre e xa foi cando trouxen o óso para Sorrizo, cando casei, polo que hai máis de cincuenta anos que o teño".

Anselmo Pardo co óso da balea varada en Barrañán
      O feito de que esta balea varase neste lugar, tan preto das vilas de Caión e Malpica de Bergantiños, onde os seus mariñeiros se dedicaron á pesca de cetáceos durante séculos, semellaba un feito simbólico, como se se quixesen lembrar tempos pasados, tempos nos que os mariñeiros destas dúas vilas, cunha audacia extraordinaria, eran admirados en Europa.


Ningún comentario:

Publicar un comentario