TOPONIMIA DO LITORAL DE ARTEIXO

O PAIOLO (RAÑAL):

  Fernando Cabeza Quiles, auténtico erudito sobre a toponimia galega di, nun dos seus traballos, o seguinte sobre o que pode ser a orixe do nomo Paiolo:

     "...Paio ou Pei, foi nun principio Pelagio, nome persoal derivado da voz grega pélagos, "mar", polo que o antropónimo Pelagio tería nun principio o significado de "mariñeiro, mariño, home de mar". Este oficio tería sido exercido polos primeiros individuos chamados Pelagio, nome de persoa abundantísimo na época medieval, que se espallou a partir do martirio do neno tudense Pelagio, ocorrido a comezos do século X, cando o tal Pelagio, logo de sufrir suplicio, converteuse en San Paio (en castelán San Pelayo) e o seu nome, poloa difusión do seu culto, fíxose moi común na 

A Punta do Paiolo

onomástica persoal galega, sobre todo no medio rural, impulsado polos párrocos eclesiásticos, que eran os que decidían a maioría das veces o nome dos seus bautizados. De aí que durante os séculos XI, XII e XIII fose o de Paio, coas súas diferentes variantes como as de Pai e Pei, un dos nomes máis frecuentes de Galiza. Este antropónimo entra en decadencia a partir dos séculos XIV e XV, sobre todo no medio urbano, onde o fermoso nome Paio -moi abundante no medio rural- derivou nos vocábulos despectivos paifoco, peifoco, pailaroco, pailán, paiolo, etc., os cales, aínda hoxe se empregan para referirse a calquera persoa de modais pouco refinados. Para os primeiros urbanitas equivalían, pola abundancia do nome Paio no medio rural, a "aldeán, rústico, ignorante", cando en realidade os ignorantes e cheos de prexuízos eran os gárrulos habitantes das cidades, que non sabían que do medio rural, ou o que é o mesmo, da terra, sae e regresa todo, incluídos os mortais".

     Así pois, Cabeza Quiles di que o que agora é Paiolo antes era "Pelagio", que supostamente tería nun principio o significado de "mariñeiro, mariño ou home de mar"...e un home de mar, Xosé Iglesias, deleitounos no Paiolo coa súa poesía chea de salitre durante o transcurso do roteiro  poético-literario polo litoral de Arteixo, celebrado o pasado 9 de agosto e que organizaron conxuntamente a Asociación Cultural Monte da Estrela e o Colectivo Literario In NaveCivitas.

O poeta do
mar, Xosé Iglesias, recitando un dos seus poemas no Paiolo no roteiro
poético literario pola costa de Arteixo, celebrado o pasado 9 de agosto

FONTES:
-Fernando Cabeza Quiles