A PARROQUIA DE CHAMÍN NA XEOGRAFÍA XERAL DO REINO PUBLICADA POR CARRÉ ALDAO EN 1928

    Nado na Coruña en 1859, Eugenio Carré Aldao foi un libreiro e escritor en lingua galega e castelá. No ano 1891 faise cargo da libraría de Andrés Martínez Salazar e da imprenta de Domingo Puga, onde tiña lugar unha terturlia galeguista, coñecida como A Cova Céltica, da que Carré era o principal animador.

   Na súa imprenta ían aparecer gran parte dos libros dos autores galegos da época. Foi membro da Liga Galega (1897) e de Solidaridade Galega (1907), ademais de ser un dos fundadores da Real Academia Galega, así como membro da Real Academia da Historia.

   Carré casou con Purificación Alvarellos Pena, con quen tivo 11 fillos, aos que lles inculcou as súas inclinacións literarias. Algún deles, Uxío, Leandro e Lois Carré Alvarellos foron escritores, así como as súas netas May Carré e María del Pilar Carré, que se dedicaron á novela rosa.

 

   Algunha das súas obras foron Brétemas (1896); Raiolas (1898); Apuntes para la historia de la imprenta y el periodismo (1901); La literatura gallega en el siglo XIX (1903); Influencia de los catalanes en el progreso de la industria pesquera en Galicia (1904); Idioma y literatura de Galicia (1908); Guerra de la Independencia en Galicia. El Alzamiento contra los franceses (1908); Influencias de la literatura gallega en la castellana (1915); Contos de forxa (1919) ou, A terra chama (1925).

     En 1928, catro anos antes da súa morte, publica Geografía General del Reino de Galicia, unha auténtica xoia, unha obra sublime na que Carré dá un paseo polo máis profundo de cada un dos concellos galegos debullando a súa xeografía, historia, lendas, etnografía... Con relación á parroquia de Chamín, isto foi o que publicou na devandita obra:

 

Gando no lugar do Igrexario. Ao fondo, Santaia de Arriba

 

Parroquia de Santaya (Eulalia) de Chamín (anejo de Sorrizo).- Está a 16 kilómetros de la capital de la provincia y situada a la falda de los montes que la rodean, llamados Ribeira, Vila y Cartas, que son poco poblados. Su suelo es de mediana calidad, pero productivo y abundante en aguas.

     Tiene las aldeas de Chamín de Enriba, de Abaixo e do Medio, Iglesario, Santaya de Abaixo y de Enriba, y los grupos menores de Brea y Vioño, que pueblan 376 habitantes de hecho y 420 de derecho, ocupando 137 edificios, 40 de un piso, 65 de dos y 32 chozas y albergues.

     Parroquia costeña, de sus dos arenales uno toma el nombre de una de las aldeas de Chamín y es el mayor sitio en la parte oriental.

     La iglesia conserva restos románicos del siglo XII. Entre ellos una ventana. Fué anejo de Monteagudo y perteneció a la vicaría de la Colegiata de la Coruña, por cambio de su iglesia principal por sus poseedores, los benedictinos de Santiago, por Santa María de Cambre.